De kweepeer groeit zowel in onze eigen moestuin als in die van onze zustertuin op Landgoed Dordwijk in Dubbeldam. De oogst ervan is dit seizoen rijk. We maken er deze herfst onder andere vruchtensiroop van. Zo lang de voorraad strekt, kun je de limonade buiten de kaart om deze weken in het restaurant bestellen. Wie zelf met kweeperen aan de slag wil, kan daarvoor terecht in onze markt. Daar werkt ook Gabriëla, die alles weet over wat je er allemaal mee kunt. 

Gabriëla is Boliviaanse van herkomst en mag zich alleen al om die reden een expert noemen. Bij ons in Europa is de Cydonia oblonga met name in Spanje heel geliefd. In Latijns-Amerika overstijgt de populariteit van kweeperen al van oudsher alle landsgrenzen. In de Boliviaanse hoofdstad Sucre kon Gabriëla ze in het openbaar gewoon van de bomen plukken of van de grond rapen. Ook met het bereiden van de kweepeer was ze al heel jong vertrouwd.

Kweepeer koken op je vijfde

Gabriëla groeide op bij haar oma, die een winkeltje in Sucre dreef. Daarin verkocht zij snoepjes van onder andere zoete aardappel (camote), yuca en kweepeer (dulce de membrillo). Al vanaf haar vijfde jaar hielp Gabriëla elke middag mee. Zodra de school uit was, kookte ze voor haar grootmoeder de kweeperen. Per pan deed de kleindochter daar zes uur over, de tijd die er wat oma betreft standaard voor stond. Om de met heel veel suiker gezoete, dikke moes exact op smaak te krijgen, moest Gabriëla die bovendien onafgebroken blijven doorroeren. En ja, oma was best streng. Ook als kleuter kon Gabriëla tijdens die taak even niets anders aan haar hoofd hebben.

Toch, Gabriëla kijkt met een grote glimlach op die wel heel vroege 'koksjaren' terug. Ze vond het werk 'heel leuk', terwijl er ook wat tegenover stond. Wanneer oma een goede bui had, kwam in het weekend na het avondeten haar dulce de membrillo ook thuis op tafel. Veel lekkerder dan die uit het gemiddelde Boliviaanse huishouden, doordat oma er volgens 'geheim recept' kaneel en clavo de olor (kruidnagel) in verwerkte. Klanten van haar winkel zwoeren bij de speciale ingrediënten die ze aan de kweepeerpulp toevoegde. Vorig jaar nog maakte Gabriëla oma's membrillo eenmalig als dessert in het restaurant van Villa Augustus.

Rauw: ook lekker

Daarnaast is de kweepeer ook altijd een vast onderdeel van het ontbijt in Gabriëla's jeugd geweest. Dan als marmelade of als carne de membrillo, een stevige plak vruchtvlees dat het zonder extra specerijen moest stellen. Je at ze in Bolivia beide 's ochtends bij brood en je nam er een stevige kop koffie bij. Later op de dag kon je dan nog een kweepeerthee van gedroogde schillen drinken, of een tussendoortje pakken in de vorm van een rauwe kweepeer. Wat Gabriëla dus nog steeds even heerlijk vindt als het gezoete snoepje of, zo je wil, koekje ervan. 

In de markt van Villa Augustus pakt ze soms wel eens een peertje om ongelovigen ervan te overtuigen dat je de vrucht ook rustig zo kunt eten. Stralend kijkt ze dan toe hoe dan het eerste hapje bevalt, en wat iemand er in tweede instantie over te zeggen heeft. Want zo werkt het namelijk. Bij beet nummer 1 weten al je papillen en gezichtsspieren even niet wat ze nou ineens overkomt en sluiten ze de rijen. Bij beet 2 geven ze zich gewonnen, en proef je de zuurtjes die een kweepeer tegelijkertijd naar peer én naar appel doen smaken.

Bolivianen zetten hun tanden in een rauwe kweepeer om er alle sappen uit persen, waarna ze het vruchtvlees vervolgens uitspuwen. Niet echt een gewoonte om in Nederland in een restaurant, voor de deur van de groenteboer of zelfs maar in huiselijke kring over te nemen, maar ook helemaal niet nodig. Hou één exemplaar apart als je van kweeperen dulce de membrillo gaat koken en in al die uren dat je boven de pan staat, heb je iets bijzonders om op te kauwen.