'Moestuinieren is heel precies werk, je kunt er niet laconiek in zijn'

1 januari 2018


Passie gevonden | Ik ben geboren in Liverpool en de oudste in een gezin van vijf kinderen. Op mijn negentiende wilde ik daar naar de kunstacademie, maar dat is er dus nooit van gekomen. Het was financieel niet haalbaar voor mijn ouders, en achteraf denk ik dat ik de drive er ook niet helemaal voor had. In plaats ervan ben ik in 1979 voor een uitgeverij op het Europese vasteland gaan werken. Ik woonde eerst in België en Luxemburg, kwam vervolgens in Rotterdam terecht en ben daar overgestapt naar de horeca. Begonnen in het Hilton, erna naar Zochers' en begin jaren negentig naar Hotel New York. Daan was indertijd al druk met de renovatie en de ingebruikname van de tuin van Landgoed Dordwijk. Ik heb hem op een dag gevraagd of ik hem daarbij mocht helpen. En van het een kwam het ander. Ik ben nooit meer weggegaan. Ik had mijn passie gevonden.'

 

Appels, appels, appels | 'Dordwijk produceerde in die eerste jaren grotendeels groenten en fruit voor eigen gebruik. Het teveel aan oogst was bestemd voor de vijftien, twintig huishoudens die een abonnement op een "mandje" hadden. Daarnaast leverden we een poosje ook nog het een en ander aan een jongen die op een biologische markt stond. En in de zomer werd er door de kinderen die op het landgoed woonden nog wel eens wat aan het hek aan voorbijgangers verkocht. Helaas belandde er ook aardig wat op de composthoop doordat alle voorraden in de fruitschuur ook niet lang goed bleven. We droogden appels, we maakten er sap van en bakten er talloze taarten mee. Haha, ja, ik heb er een flinke vitaminenbodem mee gelegd. Maar tegen sommige oogsten viel gewoon niet op te eten. Dat we in 2007 konden gaan leveren aan Villa Augustus was dus een uitkomst. Echt fantastisch.'

 

Vijftien meter bonen plús twee | 'De samenwerking met Villa Augustus leidde ertoe dat we op Dordwijk veel professioneler aan de slag konden. Daarvoor hadden we in de seizoenen alleen een voor- en een hoofdteelt, nu wisselen alle plantenbedden meerdere keren per seizoen van gewassen. En alles op basis van een strak teeltschema. Jaarlijks zitten we met chef Arthur en tuinvrouw Agaath van Villa Augustus rond de tafel om het vast te leggen. We horen wat hún wensen zijn, en omgekeerd horen zij van ons wat welke plannen we in de moestuin hebben. Want er is hier altijd ruimte om met nieuwe soorten of rassen te experimenteren. Als je vijftien meter bonen hebt staan waarvan je weet dat die het zeker goed zullen doen, kun je daarnaast makkelijk twee extra meters vrijhouden om ook een andere variëteit te proberen. Ik duik er 's winters urenlang voor in de zaadcatalogi. Heerlijk alles doorspitten.'

 

Terre, mosterdblad en flowering sprouts | 'Arthur is een geweldige chef om voor te werken. Hij is zo'n dankbare afnemer. Hij is al op voorhand blij met alle gewassen die we gaan inzaaien. Tijdens het jaaroverleg is hij al druk om er de gerechten bij te bedenken. Sommige nieuwe gewassen zijn ook blijvers in onze moestuin, zoals mosterdblad, terre ofwel Turkse tuinkers en flowering sprouts. In andere gevallen pakken experimenten niet uit zoals we willen. Dan smaken die tomaten, bonen of radijsjes waarvan we hoge verwachtingen hadden uiteindelijk toch niet. Het is ook niet voor niks natuurlijk dat tuinders zich graag verlaten op oude, vertrouwde rassen.'

 

Pietje precies | 'Daan en ik doen alles samen. Zaaien, planten, het dagelijks onderhoud, de oogst. Vanaf maart komen dan de twee hoveniers van het parkgedeelte van het landgoed nog helpen, en ik heb vaak een professionele zomerhulp. Ja, in het verleden gebeurde het wel dat vriendinnen vroegen of ze een dagje mochten helpen. Maar die hoorde je daar na één dagje in de tuin verder nooit meer over. Het is een misverstand te denken dat je dan een paar uur heerlijk bezig kunt met bloemen plukken, haha. Beluchten, frezen en spitten zijn fysiek heel zwaar werk, en zaaien en planten is vooral een heel precieze klus. Je kunt er niet laconiek in zijn. Mij past het wel. Ik ben een pietje precies, een control freak. Om zes uur 's ochtends op, 's avonds bij thuiskomst eten en dan weer vroeg naar bed - dat is mijn vaste routine. Ik ben al blij als ik een paar pagina's uit een boek heb kunnen lezen alvorens ik in slaap val. Het moet ook wel zo. Het is een heel gestructureerd bestaan dat je leidt als tuinder. Eén dag uitstel in onderhoud en je ondervindt er meteen de gevolgen van. Nóg meer werk.'

 

Liefde, geduld en rust | 'Ik kom uit een familie met een grote hartstocht voor het kweken van bloemen, maar zelf heb ik nooit een tuin gehad. Dordwijk heeft alles veranderd. Daarmee is de liefde begonnen, en die zal ook nooit meer verdwijnen. Elk nieuw tuinseizoen is als een onbeschreven blad. Wat gaat de tuin brengen? Wat kan ik er nog in verbeteren of aan toevoegen? Ik begin er ieder jaar weer met de grootste verwachtingen aan, terwijl ik elk seizoen ook weer heel veel door die tuin leer. Ik sprak laatst een vrouw met een volkstuin die de ene keer in de stress schoot omdat haar sla door rupsen werd opgegeten, en de andere keer omdat ze niet wist wat ze met al haar kroppen aan moest. Als je, los van de liefde, ook het geduld en de rust niet in de tuin vindt, dan werkt het gewoon niet.'

 

Over de vier seizoenen op Landgoed Dordwijk maakte Rosie Stapel in 2015 de film Portret van een tuin. De dvd is te koop in de markt van Villa Augustus.

  • Kate met Frieslander-aardappelen voor Villa Augustus

    Kate met Frieslander-aardappelen voor Villa Augustus

  • Landgoed Dordwijk

    Landgoed Dordwijk

  • 'Het is fysiek heel zwaar werk'

    'Het is fysiek heel zwaar werk'

  • Met tuinman Daan van Dordwijk

    Met tuinman Daan van Dordwijk