Groninger Kroon: een mooie, middelgrote, wat hoge, kegelvormige appel. Zoetzuur van smaak, sappig en met een zacht, aangenaam aroma. Het knapperige vruchtvlees is wit tot geelachtig en zeer fijn van korrel. Het klokhuis is groot en goed met zaden bezet. De appelboom is makkelijk in de teelt. Hij groeit vrij sterk en geeft al jong een oogst van lekkere handappels. De kruin heeft een piramidale vorm met een fijn takkenstelsel.

Vitaminebommetje

Rond maart/april bloeit deze boom met mooie, opvallende wit-roze bloemen. Dat is vroeg tot middelvroeg in het jaar, maar de sterke bloesem van de Groninger Kroon kan wel tegen een beetje vorst. Het stuifmeel is van goede kwaliteit en de boom is zelffertiel. Eind september, begin oktober kunnen de vruchten worden geplukt. Wat een feest om deze prachtige appels – karmijnrood gestreept, met licht omrande stippels tegen een donkergele grondkleur – aan de boom te zien hangen! Soms zijn ze wat egaler rood van kleur en een beetje vettig. Dit appeltje bevat relatief veel vitamine C en is goed geschikt als keuken- en moesappel. 

Herkomst: de tuin van de buurman

De Groninger Kroon (ook wel Engelse Kroon, Zure Kroon of Groninger Princesse Noble genoemd) is een echt Nederlands ras dat in 1875 door Steffen Harms Brouwer (1817-1900) uit het Groningse dorp Noordbroek als zaailing werd aangetroffen in de tuin van zijn buurman, de heer Engels.

Op zoek naar de herkomst van de naam van deze appel, lees je overal dat Brouwer de appel naar zijn vrouw Jantje Kroon noemde. Levend Erfgoed Groningen deed een onderzoekje bij de burgerlijke stand en vond daar de volgende informatie: Steffen Harms Brouwer trad tweemaal in het huwelijk, in 1842 met Grietje Jager en in 1851, nadat hij weduwnaar was geworden, met IJktje Tonkens. Helemaal geen Jantje Kroon te bekennen!

Sjiek, koninklijk tintje

Kijkend naar andere namen van appelrassen uit die tijd – Koningin Emma, Zoete Kroon, Princesse Noble (Franse Kroon) – zal het wel een ‘sjiek’ koninklijk tintje zijn geweest dat Brouwer de appel mee wilde geven. Grappig is wel dat een kweker uit Winschoten, ene Hendrik Kloosterhuis, in 1888 wél trouwde met een Jantje Kroon. En zoals wel vaker blijkt, zit het boomkweken echt in de genen: Boomkwekerij Jan H. Kloosterhuis & Zoon B.V. bestaat gewoon nog steeds in Winschoten.

Eind 19e eeuw was de Groninger Kroon een zeer populair ras. De werkgroep Boerenerven ontdekte dat de appelboom in de eerste helft van de 20ste eeuw op meer dan de helft van de boomgaarden en boerenerven in Groningen voorkwam. In 1897 liet een Tweede Kamerlid bij zijn boerderij in Drieborg maar liefst driehonderd van deze appelbomen aanplanten. Tegenwoordig kom je deze appel, behalve in ecologische winkels (en de markt van Villa Augustus!), nog maar sporadisch tegen.

Dorine de Vos schreef een ode aan de boomgaard van Villa Augustus. Je leest haar verhaal hier