Nieuw op de kaart van Villa Augustus: vruchtensappen van de hoogstamboomgaarden in Schoonrewoerd. Ze worden geperst van de verschillende oude appel- en perenrassen die groeien rondom de Wiel van Bassa, een beschermd plaatselijk natuurgebied, en in de wijdere omgeving van het dorp. 

Leveranciers is  de Stichting Heerlijkheid Vijfheerenlanden, die zich – samen met de vereniging Natuur- en Vogelwacht – met meer dan honderd vrijwilligers inzet voor het behoud van de bomen.

De fruitsappen uit de Vijfheerenlanden, waartoe Schoonrewoerd als deelgemeente behoort, komen in Villa Augustus in de plaats van die uit de aangrenzende Betuwe. Daar werd het hoogstamboomfruit voor ons restaurant altijd geplukt en gebotteld door Mappelle, het eenmansbedrijfje van Joke van den Ban, maar zij is onlangs met pensioen gegaan. 

Boomgaardjes met 46 verschillende oude rassen

Alleen al rond de Wiel van Bassa (de naam van een groot meer, ontstaan uit een dijkdoorbraak) staan zo’n 600 hoogstamfruitbomen met perenrassen als de Gieser Wildeman, de Conference en de Legipont. Tot de historische appelrassen in Schoonrewoerd behoren de Dubbele Bellefleur, de Notarisappel, de Sterappel en de Yellow Transparant. In totaal groeien er in het gebied 16 soorten peren en 30 leden van de appelfamilie.

Behalve vruchtensappen worden er onder meer stroop en bier van gemaakt. De meeste boomgaarden zijn in bezit van Zuid-Hollands Landschap, en enkele ook van particulieren. Boomgaarden zijn traditioneel vaak bij boeren in de pacht. De opbrengst van de oogst wordt dan tussen hen en de eigenaren van de grond verdeeld. 

In Nederland nog maar 2000 ha over

Gestimuleerd door rooipremies werd in het Nederland van de jaren zeventig gestart met de grootschalige kap van hoogstamboomgaarden. Om met goedkoop buitenlands fruit te kunnen blijven concurreren, schakelden de telers over op laagstampercelen die (met behulp van insecticiden) gemakkelijker in onderhoud zijn en bovendien ook veel rendabeler. In korte tijd verdween in ons land aldus een areaal van 19.000 ha met hoogstamfruit. 

Bij elkaar opgeteld is er, met name in Limburg en het rivierengebied, nog zo’n 2000 ha aan boomgaardjes bewaard gebleven. De enige productieboomgaarden met hoogstamfruit zijn nu nog die waarin kersen worden geteeld. De vereniging Natuur- en Vogelwacht Vijfheerenlanden heeft zich gespecialiseerd in het herplanten van rassen die helemaal uit de streek dreigen te verdwijnen.

Alles biologisch

In de boomgaarden van Schoonrewoerd wordt niet gespoten, ook niet tegen grassen of onkruid, zoals er evenmin gebruik wordt gemaakt van kunstmest. De vruchtensappen van Villa Augustus zijn zodoende van 100 procent biologische herkomst. Dat geldt vanzelfsprekend ook voor de appels en peren die we in ons restaurant op de kaart hebben en in de markt te koop aanbieden. Ze komen uit de eigen boomgaard en moestuin van Villa Augustus en die van onze zustertuin op Landgoed Dordwijk, ook in Dordrecht.

We kopen tevens fruit in van biologische boerderij Landzicht  in Strijen en regelmatig ook van het Hoeksche Waards Landschap, dat in de eigen streek een aantal hoogstamboomgaarden beheert.