De Voorstraathaven: ook de uitvarende schippers en matrozen van Dordt worden in 'Waterzooi' toegezongen

Zoals de inwoners van Londen, tijdens een rondvaart van Koning George I, ooit de eerste live-uitvoering van Georg Friedrich Händels ‘Water Music’ cadeau kregen, zo valt ruim driehonderd jaar na dato nu ook Dordrecht een soortgelijk openluchtconcert te beurt. Op zaterdag 17 juni varen Keimpe de Jong (foto) en zijn muzikale scheepsmaten op de boot van Villa Augustus door de Dordtse grachten met een liedjesprogramma dat, met Händel allicht wel in gedachten, de titel ‘Waterzooi’ heeft meegekregen.

Zeemansblues en schroeiende ballades

Waterzooi, mooi Vlaams voor een stokoud gerecht van soep met vis/kip, aardappelen en groenten, dekt in dit speciale geval een heel andere lading. Waaronder een greep uit de ‘ruim 40 kilo’ aan humoristische, poëtische, vinnige en tot weemoed en nadenken stemmende, Nederlandstalige liedteksten die Keimpe de Jong in zijn vele decennia omspannende loopbaan als zanger, theatermaker en saxofonist componeerde, aangevuld met een aantal exclusief voor de gelegenheid geschreven Dordtse zeemansblues, levensliederen en schroeiende ballades.

Voordat de boot van Villa Augustus op die zeventiende juni (let op: bij slecht weer precies een week later) het Dordtse grachtensop kiest, opent Keimpe hier alvast spreekwoordelijk even het ruim. Wat mag het straks langs de kades toegestroomde publiek zoal aan keelsnoerend repertoire verwachten. En wie zijn de collegamuzikanten door wie hij zich aan boord vergezeld weet? Op een terras van zijn huidige woonplaats, en nét even voordat hij weer moet repeteren, steekt de Rotterdamse ex-Zwijndrechter van wal.

Keimpe de Jong: 'Ja, ook de rapgeneratie van tegenwoordig begrijpt het zeemanslied nog'

–      Het zeemanslied! Waarom blijven we dat ook in 2023 nog altijd volop (mee)zingen?

‘Omdat de hang naar avontuur die uit deze liedjes spreekt nog universeel is. Zolang er tenminste  nog geen liedjes van astronauten en planetenzoekers voor in de plaats komen. Ja, ook de rapgeneratie van tegenwoordig begrijpt het zeemanslied nog. De man op zee, totaal overgeleverd aan de elementen, en maar stoer doen en zuipen enne… Er hangt een enorme bak romantiek omheen. Je kan serieus in het genre duiken, maar het leent zich natuurlijk ook voor een enorme knipoog. 

‘Voor ons drijvende concert in de Dordtse dreven hebben we onder andere een nummer van Johnny & Rijk uitgekozen: 

            “Als ik op zee was, ging jij aan de zwier

            Als ik op zee was, had jij vertier

            Als ik op zee was, ging jij aan de drank

            Je verbraste mijn spaargeld dat stond op de bank”

‘Het zeemansleven is een onuitputtelijke bron voor heel veel artiesten, maar ook voor dichters. Er is schitterende matrozenpoëzie geschreven.’

–      Als Rotterdammer of Amsterdammer denk je: het zeemanslied hoort echt bij óns. Maar als Dordtenaar…?

‘Nou, Dordrecht valt natuurlijk ook om van de geschiedenis. Maar of daar ook eigen liedjes over de haven en het zeemansbestaan zijn gemaakt? Toch, het is niet al te overdreven om tijdens ons drijvende optreden ook dan over de walvisvaart te zingen. Het water klotst óók onder je door in de grachies van Dordrecht, hè. 

‘Ik associeer Dordrecht trouwens vooral met het kerkelijke lied. De psalmen van de diverse gezindten van de Gereformeerde Synode. Hoe zwaarder de zwartekousenkerk, hoe langer ook de noten, geen ritme of niks. Waarschijnlijk was het dankzij die psalmen dat ik op de muziekschool in Dordt heb geleerd in contrapunten te componeren.’

–      Jij verdeelt je talenten als muzikant en theatermaker over allerlei potjes en gezelschappen. Maakt het aloude protestlied ook nog steeds deel uit van je repertoire?

‘Zeker. Ik zat op het conservatorium in Den Haag al in de formatie Eigen Hulp, die optrad bij acties. Drie demonstranten en veertig man in het begeleidende orkest, weet je wel. En nog altijd als ik iets tegenkom, denk ik: daar moet een lied tegenaan. Ik speel nog regelmatig voor het gebouw van de Tweede Kamer als daar elke 14 dagen de Grootouders voor het Klimaat protesteren. Zoals ik vaak ook wel iets schrijf en speel tijdens de Dodenherdenking op 4 mei op de Rotterdamse Hooidrift, voor het huis van voormalig verzetsstrijder Jan Kwak.’

Muzikale deeltjesversneller

–      Is er een potje dat jij in je lange loopbaan als muzikale deeltjesversneller nog niet heb weten te vullen? 

‘Een Eurovisiesongfestivalhit heb ik nooi geschreven, terwijl ik daar toch echt de capaciteiten wel voor heb. En nee, daar zit geen spatje ironie bij. Ik zou er wel op staan dat ik met een Nederlandstalig lied kan meedoen. Zonde dat we dat alleen nog maar in het Engels doen. Wij hebben hier een bijzondere chansoncultuur, hoor. Luister naar Wende Snijders, naar Spinvis en anderen. Er wordt heel mooi materiaal gemaakt.

‘Een andere wens die hoe dan ook niet kan worden vervuld: ik zou de afgelopen dertig jaar nog wel eens willen overdoen. Ik ben ongelofelijk happy met alles wat ik doe en deed, dus ik beleef het graag allemaal nog een tweede keer.’

–      Als jij in heel jouw diverse oeuvre één constante zou moeten noemen, welke zou dat dan zijn?

‘Oeh, wat moet ik daar voor grappigs op zeggen? Ik denk… de alomtegenwoordigheid in mijn werk van de kroket. Nee, hier kan beter wat intelligenters op volgen. Ik vind “meedoen” belangrijk in mijn werk, mag ik zo even formuleren? Ik wil dat mensen die een voorstelling bijwonen of erin meespelen snappen wat ik doe en mijn verhaal meekrijgen. Mijn werk moet op alle manieren toegankelijk zijn.’

De vissen doen ook mee

–      In het programma ‘Waterzooi’ is een belangrijke muzikale rol weggelegd voor vissen. Op wat voor manier doen die precies mee?

‘Er bestaat een levendige audio-onderwatercultuur. Dat gaat wel wat verder dan blub-blub-blub, hoor. Mijn vriend Ton van der Meer heeft door de jaren heen een ontzettend mooie verzameling van al die verschillende vissengeluiden aangelegd. Bijvoorbeeld van de scheten van garnalen. Die diertjes maken onder water van die hele mooie knallen. Ze klinken als die klappertjes die je vroeger op een rolletje kon kopen. Er zijn ook tapes van de huilerige gezangen van walvissen en dolfijnen, en maanvissen brengen op hun beurt een soort oudemannengekreun voort. 

‘We versterken ze elektrisch en ze klinken onder onze eigen muziek door. Ik speel er bijvoorbeeld de lange saxofoonsolo uit de ‘What Is Love Suite’ van The Collectors, waarmee Radio Veronica zijn uitzending afsloot toen het piratenschip op het punt stond te zinken. Heerlijk om over een vissengeluid met zoiets heen te toeteren.’

–      Stel tot slot de mannen met wie je ‘Waterzooi’ binnenkort gaat spelen hier alvast even voor.

‘Met Ton van der Meer vorm ik het duo De Maten. We kennen elkaar al sinds het Haags conservatorium en zaten samen in theatergroep De Zwarte Hand. Ton was ooit onder meer toetsenist in de Leidse synthesizerband The Mo en heeft jarenlang met Paul Koek samengewerkt in het muziektheatergezelschap de Veenfabriek in Leiden. Nu hij gepensioneerd is, hebben we elkaar weer gevonden in De Maten. Voor Waterzooi gaan we als kwartet samen met de mannen van De Gemoederen.

‘De Gemoederen wordt gevormd door Arno Bakker, sousafonist en trombonist uit Groningen, die uit hetzelfde improvisatiehout is gesneden als ik. Jazz-accordeonist Tim Kerssies, met wie ik dadelijk voor het eerst speel, en Arno hebben een eigen repertoire van zelfgeschreven levensliederen waarvan we er een aantal tijdens het drijvend concert zullen zingen en spelen.’

Locaties en tijden ‘Waterzooi’ op 17 (c.q. 24) juni

Op deze 5 locaties wordt steeds circa 20 minuten gespeeld:

13.00 uur/Plek 1, Wijnbrug

13.30 uur/Plek 2, Visbrug 

 14.00 uur/Plek 3, Lombardbrug bij Stadhuis

 14.30 uur/Plek 4, Pottenkade bij Grote Kerk

 15.10 uur/Plek 5, Damiatebrug met Groothoofd, nog net tussen de kades vóór de rivier