Te koop in de markt van Villa Augustus: het prachtige bestek van Eric Feteris, ambachtelijk vervaardigd uit houtsoorten als appel, pruim, peer, kersen, olijf en esdoorn. Elk exemplaar in het assortiment is uniek en een sieraad in de keuken. Interview met de Dordtse timmerman voor wie elke handgemaakte lepel een eerbetoon is aan het natuurproduct waarmee hij werkt. 

Altijd geboeid geweest door hout

Eric: 'Ik ben niet altijd timmerman geweest. Eind jaren zestig studeerde ik Bouwkunde in Delft. Dat heb ik anderhalf jaar volgehouden, totdat ik erachter kwam dat ik er weinig of niets van opstak. Het was de periode van vrijheid-blijheid en de democratisering in het onderwijs. Je moest met andere woorden zelf maar zien wat je van je studie bakte. 

'Om geld te verdienen, had ik indertijd een bijbaantje in de Rotterdamse haven. Van de scheepstimmerman met wie ik daar meeliep, leerde ik in drie weken méér over hoe je dingen maakte dan in al die weken en maanden daarvoor in de collegebanken. Het was ook pas door dat baantje dat ik erachter kwam dat ik handig was en blijvend door werken met hout geboeid raakte.

'Ik ben met mijn opleiding gestopt en als beginnend decorbouwer terechtgekomen in het Lijnbaancentrum, de toenmalige expositieruimte van de Rotterdamse Kunststichting. Weer later ben ik hetzelfde gaan doen in het Maritiem Museum, om uiteindelijk in 1984 voor mezelf te beginnen. 

Vijfde lepel van links: duplicaat in appelhout van een bronzen Romeinse lepel

Zo veel houtsoorten: je ontdekt elke keer weer andere

'Inmiddels ben ik al lang weer met het bouwen van tentoonstellingen gestopt en is het alleen nog voor mijn plezier dat ik in mijn werkplaats aan de gang ben. Niet meer het spaanplaat en het mdf dat je voor decors gebruikt, maar nu met al die talloze duurzame houtsoorten waarover je als vakman kunt beschikken. Het zijn er zo veel dat zelfs iemand als ik nog elke dag nieuwe soorten kan ontdekken.

'Rondom mijn huis staan veel bomen die ik aan hun stammen, takken en bladeren niet een, twee, drie kan herkennen. In gezaagde vorm gaat me dat veel beter af, al sta ook ik in de Arnhemse Fijnhouthandel nog steeds verbaasd over het assortiment dat ze er hebben. Met meer dan 120 soorten gecertificeerd hout uit alle delen van de wereld is het met de Amsterdamse Fijnhouthandel de beste zaak waar je als timmerman heen kunt. 

'In de Arnhemse winkel is een afdeling ingericht voor makers van muziekinstrumenten en andere specialisten in de bewerking van edele houtsoorten. Ik ben er deze week nog geweest voor een stuk hout van de olijf. Een dure variant, want weinig gekapt omdat olijfbomen zo oud kunnen worden. Maar in de prijs bereken ik dat niet door, hoor. 

Al fijn genoeg dat ook andere mensen het mooi vinden

'Ik hou er daarom ook niet veel aan over, maar dat is niet erg. Het is al fijn genoeg dat mensen het bezit van een houten lepel en zijn kleuren en tekening kunnen waarderen. De kostbaarheid van het materiaal en de uren die ik in het bewerken ervan heb geïnvesteerd, tellen voor mij niet. Ik ben nou eenmaal geen handelaar.

'Voor mijn huidige collectie heb ik, behalve olijf, ook hout van appel, peren, kersen, pruimen, zebrano en esdoorn gebruikt. Dat zijn op dit moment zo'n beetje mijn favoriete soorten. Uit boeken en op internet doe ik inspiratie op voor de vormen van de lepels. Dat kunnen heel oude zijn, zoals het duplicaat van een Romeinse lepel en de botermesjes, briefopeners en sauslepeltjes die ooit deel uit maakten van ieder doorsnee-huishouden. In boerengezinnen was het vroeger ook heel gewoon om zelf je eigen bestek uit hout te snijden, en mensen kochten ze tot medio vorige eeuw nog van straatventers.

Het bestek gaat jaren mee en elk exemplaar is uniek

'Ja, ik maak echte gebruiksvoorwerpen, al kunnen ze in aanschaf de concurrentie natuurlijk niet aan met het beukenhouten bestek van anderhalve euro zoals dat in IKEA en Xenos wordt verkocht. Mijn lepels zijn goed geolied en gaan daardoor gemakkelijk tientallen jaren mee. Maar stop ze dan niet in de vaatwasser, daarvoor zijn ze toch te kwetsbaar. Je moet ze koesteren omwille van die eigenschappen waarmee ze wél met ander keukengereedschap kunnen wedijveren: elk exemplaar is uniek want handgemaakt. En als ik het zelf mag zeggen: zo'n houten lepel is hartstikke mooi bovendien.'

Het bestek van Eric Feteris is verkrijgbaar in de markt van Villa Augustus. Prijzen vanaf €10 tot €17,50.