In de vroege lente vallen hun tijdstippen nagenoeg samen: heel kort na de dagen waarin hun vruchten kunnen worden geoogst, breekt ook het moment aan dat de citroenboompjes weer voor het eerst naar buiten mogen. In Villa Augustus is het op dinsdag 3 april zover. Dan gaan de deuren van de limonaia open en worden de twintig verschillende citrussoorten die er hebben overwinterd op ‘hondjes’ de tuin binnen gerold en op hun plek getakeld.

Dat is voor ons elk jaar opnieuw een gebeurtenis om naar uit te kijken, wat zeker ook geldt voor de pluk die er vorige week aan vooraf is gegaan. In de markt van Villa Augustus zijn nu tal van citrusvariëteiten voor thuisgebruik te koop. Laat je daar door een voorbijschietende kok of tuinman vooral even bijpraten over de uiteenlopende smaken van de citroenen die we kweken en de kanten die je er in de keuken mee op kunt. In beiderlei opzicht hebben ze namelijk zo veel meer te bieden dan je van een gewone citroen of limoen uit de supermarkt mag verwachten.

Citrus-kookboek

Zeker zo slim: pak in de markt dan ook het boek Citrus van Catherine Phipps mee. De columniste van The Guardian wijdt daarin 255 pagina’s aan haar favoriete fruit. In 170 recepten perst ze letterlijk en figuurlijk alles uit de citroen en haar familieleden, waaronder de yuzu, de limequat, de limoen, de ugli, de grapefruit en de sinaasappel. Conserveren, inmaken, raspen, en de verwerking ervan in soepen, salades, oliën, drankjes, snacks, desserts en gebak – het komt allemaal in Citrus aan de orde. 

Logisch, vindt ook de schrijfster, want ‘ondanks hun eigen complexe smaak passen citrusvruchten zich overal bij aan. Ze versterken de hartige smaak van bepaalde ingrediënten en brengen bij een andere juist het zoete naar boven. Ze laten ingrediënten zingen, solo en in harmonie. Ze kunnen diepte en lichtheid toevoegen en de meest smakeloze gerechten helemaal opfleuren.’ Niet verwonderlijk dus dat in huize Phipps, na het zout, het vaakst naar citroenen en consorte wordt gegrepen als er iets lekkers op tafel moet komen.

Wonderbaarlijke vrucht

Klanten van de markt van Villa Augustus staan bij het koken met citrus al meteen op voorsprong, doordat er bij ons weten nergens anders in Nederland zo veel bijzondere soorten te koop worden aangeboden. Met de teelt van twintig variëteiten spelen we dan trouwens nog steeds een heel bescheiden rol in de promotie van deze ‘wonderbaarlijke’ (Catherine Phipps) vruchten. Wereldwijd kweken liefhebbers en professionals meerdere honderden cultivars, en er komen doorlopend nieuwe bij.

Voor Villa Augustus en onze ‘zustertuin’ op Landgoed Dordwijk (ook in Dordrecht) betrekken we de citrusbomen van familiebedrijf Oscar Tintori in Toscane (met een aanbod van ruim 200 varianten) en van Pépinière Bachès in het Franse Perpignan. Een bezoekje aan hun websites maakt wel duidelijk hoe wijdvertakt het rijk van alleen al de citroen is. Als verklaarde liefhebbers raken we er zelf ook niet uitgekeken. Sterker nog: vanuit Italië zijn weer nieuwe citrusvarianten naar Dordrecht onderweg. Ze krijgen binnenkort een vaste standplaats op Dordwijk.

Citrus/Veelzijdige & verfrissende gerechten, door Catherine Phipps. Uitgeverij Good Cook, € 24,95

Lees ook: De limonaia: schatkamer van de citruskweker