Een 'Winterreise' door de Biesbosch
23 januari 2019Heel het jaar door liggen ze klaar om uit te varen, de twee eigen bootjes van Villa Augustus. Dus geen schipper die er raar van opkijkt wanneer je uitgerekend op een grijze, bitterkoude januaridag, met hevige sneeuwval op de koop toe, zin hebt in een verkenningstocht door de Biesbosch. Met een beetje geluk zit dan ook Jan de Winter nog aan het roer. Maak je in dubbel opzicht een stemmige Winterreise door een natuurgebied waarin je je, vooral in dit jaargetijde, helemaal alleen op de wereld kunt wanen.
Roversverhalen
Ook mooi: Jan blijkt een gedreven verteller. Als hij met de VA2 naar de voor Nederlandse begrippen nog tamelijk woeste wildernis koerszet, is onze gids al meteen goed voor wat spannende Biesbosch-verhalen. Wisten wij bijvoorbeeld dat er hier op de oevers ooit rovers op de loer lagen om argeloze passanten als wij een kopje kleiner te maken? Terwijl ons bootje zijn weg zoekt door de laaghangende nevels boven het water, heeft Jan een prima bij de sfeer passend lesje geschiedenis voor ons paraat.
Je ziet ze wijze van spreken ook nu nog tussen het dichte geboomte: de schimmen van de oorspronkelijke ingezetenen van deze streek. Nadat de Sint-Elisabethsvloed van 1421 hun dertigtal dorpen volledig had verzwolgen, overvielen sommigen door honger en uitzichtloosheid gedreven voorbijkomende schepen.
‘Ze konden niet anders, want in Dordrecht bleven de stadspoorten voor ze dicht’, weet schipper Jan. Zo’n historische anekdote maakt uiteraard extra indruk als je beseft dat we precies zeshonderd jaar later niet heel veel anders met vluchtelingen omgaan. Een deel van dat onvrijwillige moerasvolk kwam overigens alsnog goed terecht. In de Hoeksche Waard werd het nog steeds bestaande gehucht Cillaarshoek voor ze gesticht.
Overlevingskunst
Heel veel andere bewoners heeft de Biesbosch sindsdien niet geteld, op een klein contingent griendwerkers, kooikers, vissers en een handvol agrariërs na. In de loop van de vorige eeuw zijn ook zij in meerderheid vertrokken. Hier en daar herinnert een dichtgetimmerd huis nog aan hun vroegere aanwezigheid. Aan de enkele boerderij die nog in bedrijf is, zie je van de buitenkant wel af dat er ook nu nog de nodige overlevingskunst bij komt kijken om het in deze contreien te kunnen volhouden.
Alleen in het grotere en meer gecultiveerde, Brabantse stuk van de Biesbosch blijven er plekken waar nog temidden van de killen, diepen, kreken, gaten en sloten wordt gewoond en gewerkt. In de Nieuwe Biesbosch bij Werkendam staat her en der zelfs nieuwbouw op hoge terpen. Maar het Dordrechtse en Sliedrechtse deel van het Nationaal Park is het exclusieve domein geworden van vissen, bevers, hazen, reeën en talloze vogelsoorten, waaronder sinds 2011 ook de zeearend.
Edelhert
Die pikken we er op onze expeditie helaas niet uit in het wolkendek boven ons, maar waar voor zijn geld krijgt de natuurliefhebber toch wel. We varen steeds geen twintig meter of langzij ons bootje kiest wel weer een witte of blauwe reiger of een aalscholver klapwiekend het luchtruim. Daar is het met al die zwermen ganzen en solo opererende roofvogels toch al een drukte van belang.
Ondertussen moeten we onze ogen vanzelfsprekend ook op de wilgenbossen gericht houden. Gemakkelijker dan in de sneeuw ontdek je de viervoeters van de Biesbosch per slot van rekening niet. Jans mooiste ervaring op zijn rondvaarten was een overzwemmend edelhert. Daar hadden we bij moeten zijn, verzucht de schipper: een majestueus plaatje, zo’n massief gewei dat daar voor je boeg voorbij zweeft.
Jans toevalstreffer zal ook boswachter Thomas van der Ess steil achterover doen slaan. Die heeft het edelhert namelijk nog altijd boven aan op zijn ‘droomlijst’ van nieuwe Biesbosch-fauna staan, zo schreef hij nog niet zo lang geleden in een boek over zijn dagelijkse werkterrein. Best mogelijk daarom dat Jan de Winter de geschiedenis in gaat als de eerste mens die het edelhert in de Biesbosch heeft gespot. Je kunt minder goede redenen bedenken om met een schipper van Villa Augustus op safari te gaan.
Rondvaarten
Ontdek hoe verrassend mooi het Eiland van Dordrecht is. En hoe kan dat beter dan over water? Daarom heeft Villa Augustus achter het hotel twee rondvaartboten in het Wantij liggen. Welkom aan boord!
Bij een tocht van een uur vaart onze schipper langs het historische centrum van Dordrecht: via Europa’s drukste rivierenknooppunt en het door talloze meesters vereeuwigde Groothoofd, langs eeuwenoude huizen die met hun voeten in het water staan en waar de golven tegen de ramen kabbelen. Een rondvaart van twee uur (of langer) brengt je naar de Hollandse Biesbosch; het groene doolhof van grienden en kreekjes, het domein van bevers, zee- en visarenden en natuurlijk Haas!
Kosten: € 90,- per uur, per boot. Maximaal 9 personen per boot (inclusief schipper), graag wel even van tevoren reserveren.
-
Blauwe reiger
-
Aalscholver
-
De VA2 van Villa Augustus
-
Stemmige safari
-
Genoeg te beleven voor vogelaars en fotografen
-
Jan de Winter
-
Met een omwegje terug naar Villa Augustus
-
Villa Augustus in de sneeuw vanaf het Wantij
Categorieën: Doen! / Inspiratie